“ذخیره تخمدان” عبارت است از تعداد فولیکولهایی که در تخمدان خانمها وجود دارد و میتواند در آینده بالغ شده و تبدیل به تخمک شود.
این تعداد فولیکول، دائما رو به کاهش است.
در یک جنین دختر ۵ ماهه، تعداد فولیکولهای تخمدان حدود ۶ تا ۷ میلیون میباشد. اما در بدو تولد این تعداد به ۱ تا ۲ میلیون کاهش یافته و در زمان بلوغ، تعداد فولیکولهای موجود در تخمدانهای یک دختر بالغ، به ۴۰۰هزار میرسد.
در هر سیکل قاعدگی، تعدادی فولیکول رشد کرده و تنها یک فولیکول بالغ شده و به مرحله تخمک گذاری میرسد و باقی فولیکولها از بین میرود.
با افزایش سن در خانمها، تعداد فولیکولهای تخمدان روند کاهشی پیدا میکند. بطوریکه در سن ۳۵ -۴۰ سالگی این کاهش بسیار چشمگیر خواهد بود.
در حوالی سن یائسگی تقریبا این ذخیره صفر خواهد بود و قدرت باروری از بین خواهد رفت.
برای تشخیص ذخیره تخمدان۲ راه وجود دارد :
۱- سونوگرافی
۲- اندازه گیری هورمون، آنتی مولرین هورمون (AMH)
اندازه گیری هورمون “آنتی مولرین” (AMH) روش دقیق تری است. به شرط آنکه در یک آزمایشگاه معتبر انجام شود تا بتوان به جواب آزمایش اعتماد کرد.
“فریز تخمک“
با انجام آزمایش ذخیره تخمدان (AMH) میتوان برای انجام “فریز تخمک” تصمیم گرفت.
با انجام این آزمایش خون ساده میتوان فهمید، چه تعداد تخمک در تخمدانها باقی مانده است.
بعضی از خانمها در سنین پایینتر، بصورت جدی قصد “فریز تخمک” برای آینده دارند.
با فریز تخمکهای با کیفیت، قدرت باروری خانمهای جوان در آینده محفوظ خواهد ماند.
خانمهایی که آندومتریوز و یا کیست تخمدان دارند و یا سابقه خانوادگی یائسگی زودرس دارند بهتر است تخمکهای خود را فریز کنند.
خانمهایی که تحت درمان داروهای ضد سرطان قرار میگیرند برای جلوگیری از کاهش کیفیت تخمکها، “فریز تخمک” قبل از شروع درمان توصیه میگردد.
گاهی در سيکل های IVF علاوه بر جنین، تعدادی از تخمکها هم فریز میشود.