روش تلقیح رحمی (IUI)، در مواردی که مرد دارای مشکلاتی مانند کمبود تعداد اسپرم، کم حجم  بودن اسپرم و کاهش میل جنسی است انجام می‌گیرد.

همچنین از این روش در مواقعی که زن دارای مشکلات ترشح گردن رحم و اختلال ایمنی منجر به ناباروری است و یا این که نمی‌تواند مقاربت طبیعی به دلیل درد و شرایط خاصی مانند واژینسیموس داشته باشد، استفاده می‌شود.

درمان ناباروی با میکرواینجکشن (ICSI)

میکرواینجکشن یا ICSI (Intracytoplasmic sperm injection) که به شیوه تزریق اسپرم به داخل تخمک انجام می‌شود، تقریباً شبیه روش IVF است؛ با این تفاوت که در روش IVF، اسپرم و تخمک در ظرف آزمایشگاهی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا اسپرم خودش وارد تخمک شود؛ ولی در روش ICSI، پس از تحریک تخمدان‌ها با اعمال داروهای محرک تخمک گذاری، پزشک متخصص برای بالا بردن دقت و تسهیل باروری، پس از تهیه اسپرم سالم، آن را مستقیماً به وسیله سوزنی نازک به تخمک تزریق می‌کند. در این روش برای هر تخمک، فقط یک اسپرم تزریق می‌شود و نیازی به تعداد زیاد اسپرم نیست. در پایان این مرحله، سایر اقدامات انتقال جنین به رحم مادر مانند روش IVF انجام می‌گیرد. در روش درمان ناباروری میکرواینجکشن، از آنجایی که تعداد تخمک‌های باروری که به رحم منتقل می شوند کمتر از سایر روش‌ها است؛ پس احتمال چند قلوزایی و یا حاملگی خارج رحمی کاهش پیدا می‌کند.

روشGIfT  و ZIFT  

همان طور که گفته شد روش IVF، به این گونه است که بازیابی تخمک از زن، ترکیب آن با اسپرم در آزمایشگاه و سپس بازگشت به بدن او است. ولی در روش‌های  GIFT  که مخفف عبارت Gamete intra- fallopian transfer و روش ZIFT  که مخفف Zygote intra-fallopian transfer است؛ روند با سرعت بیشتری انجام می‌شود. در حالی که در IVF سنتی جنین‌ها به مدت ۳ تا ۵ روز در آزمایشگاه نگهداری و بزرگ می‌شوند.

در روش ZIFT، تخمک‌های بارور شده طی ۲۴ ساعت در لوله‌های فالوپ قرار می‌گیرند. در روشGIFT ، که اغلب در موارد استفاده از رحم‌های جایگزین کاربرد دارد؛ اسپرم و تخمک‌ها قبل از وارد شدن فقط با هم مخلوط می‌شوند و مستقیماً، در لوله‌های فالوپ که در حالت طبیعی محل لقاح است، قرار داده می‌شوند. برای‌ انجام‌  روش‌ GIFT نياز به‌ لوله‌ رحم‌ سالم‌ است. این روش‌ها به مفهوم طبیعی نزدیک‌تر هستند. درZIFT ، تخمک‌های بارور شده به جای قرار گرفتن در رحم در لوله‌های فالوپ قرار می‌گیرند. در روشGIFT   هم لقاح در بدن انجام می‌گیرد.

اهدای تخمک

این روش نیز یکی از تکنیک های نوین در عرصه ی درمان ناباروری به حساب می‌آید. (مخصوصا در زنان بالاتر از 40 سال) اغلب خانواده هایی که بیشتر از مسائل ژنتیکی به بچه دار شدن اهمیت می‌دهند، از این روش درمانی استفاده می کنند.

 دارو درمانی برای افزایش تخمک گذاری

با توجه به وضعیت زوجین داروهایی برای تحریک تخمدان‌ها و به جهت تولید تخمک‌های بیشتر تجویز می‌گردد. این داروها یا به صورت خوراکی و یا به صورت تزریقی استفاده می شوند.

یکی از داروهایی که برای این مشکل تجویز می‌شود، داروی خوراکی کلومیفن است؛ که یک آنتی استروژن است. این دارو برای تحریک تخمدان‌ها و فرآیند تخمک گذاری مورد استفاده قرار می گیرد و مستقیما روی هیپوتالاموس مغز اثر می‌گذارد. گونادوتروپین متداول‌ترین داروی تزریقی برای افزایش تخمک گذاری است.

رحم جایگزین

از این روش برای زمانی که زنان مشکل رحمی داشته و امکان بارداری نداشته باشند، استفاده می‌شود. در این روش تخمک زن و اسپرم مرد در آزمایشگاه با هم ترکیب شده  و پس از انجام لقاح، تخمک‌ها به رحم فرد اهدا کننده منتقل می‎شود و جنین در رحم زن دیگری رشد کرده و متولد می‌شود.

شایع‌ترین عوارض روش‌های کمک‌ باروری در زنان:

رایج‌ترین عوارض روش‌های درمان‌ ناباروری، چند قلوزایی (دو قلو، سه ‌قلو و یا بیشتر) است. به همین دلیل تعداد جنین‌ها قبل از انتقال آن‌ها به درون رحم، توسط پزشک مورد بررسی قرار می‌گیرند.

سندرم تحریک‌ بیش از حد تخمدان (Ovarian hyperstimulation syndrome; OHSS) است. استفاده از دارو‌‌های باروری برای القای تخمک‌گذاری می‌تواند منجر به ایجاد سندرم تحریک بیش از حد تخمدان‌ها شود که در آن تخمدان‌ها متورم و دردناک می‌شوند. از علائم این عارضه در فرد باردار می‌توان به درد خفیف شکم، اسهال، ادرار تیره، نفخ و تهوع طولانی به مدت یک هفته یا بیشتر اشاره کرد. به ندرت حالت شدیدتر سندرم رخ داده و منجر به افزایش وزن سریع و تنگی نفس می‌شود که نیازمند درمان‌‌‌های اورژانسی است.

برخلاف روش‌‌‌های تهاجمی، خطر خونریزی یا عفونت به ‌ندرت هنگام استفاده از روش‌‌های کمک باروری وجود دارد.

احتمال زایمان زودرس یا تولد نوزادی با وزن کم در روش‌های مبتنی بر لقاح آزمایشگاهی بیشتر است. چند قلوزایی خود یکی از عوامل خطر زایمان زودرس است.

تعداد محدودی از تحقیقات نشان می‌دهند که باردارشدن با روش لقاح آزمایشگاهی یا IVF ممکن است کودک را در معرض افزایش خطر نقایص مادرزادی مانند مشکلات قلبی، گوارشی و کام شکاف‌دار قرار دهد. البته امروزه خیلی از این موارد رد شده‌اند.

در بعضی بارداری‌ها تخمک لقاح‌ یافته در رحم قرار نمی‌‌گیرد و در بیشتر موارد در لوله‌های رحمی رشد می‌کند. درصورتی ‌که جنین در لوله‌‌‌‌های فالوپ بماند، پیش از آن‌ که عوارضی مانند پارگی لوله‌ی فالوپ بروز کند سقط می‌شود. زنانی که تحت درمان با روش‌های کمک باروری قرار می‌‌گیرند، بیشتر در معرض خطر بارداری خارج رحمی هستند. در این مقاله سعی کردیم درباره درمان‌های پیشرفته ناباروری و علت ناباروری، عوارض درمانهای کمک باروری و… مطالبی را در اختیار شما بگذاریم. روش‌های تشخیص و درمان ناباروری در افراد مختلف، متفاوت است و با توجه به علت ناباروری از سمت مرد یا زن، بهترین روش برای درمان ناباروری انتخاب می‌شود.  لازم است زوجین در فرآیند درمان ناباروری صبور بوده و خونسردی خود را حفظ نمایند و ناامید نشوند.